De 260 kilometer is opgedeeld in 15 etappes van tussen de 12 en 28 kilometer, die onder andere door bos, heide, stuifzand en moeras lopen. Wandelaars komen door twee nationale parken heen en de route sluit aan bij het landelijke wandelknooppuntnetwerk.

Het pad is opgezet door Stichting Vrijstaat de Stellingen en de vereniging Nivon voor natuurbeleving, in samenwerking met gemeenten, organisaties en ondernemers. Maar de bedenkster van de route was Marian Nesse (1957-2022). Zij overleed vorig jaar na een ziekbed, een paar maanden voor de opening van het Stellingenpad.

Nesse was de drijvende kracht achter het Stellingenpad. Zij stond ook aan de wieg van Stichting Vrijstaat de Stellingen, dat in 2017 is opgericht om de Stellingwerven met allerlei activiteiten op de kaart te zetten.

Voor de organisatie die het pad nu verzorgt, voelt de prijs daarom als een kroon op het werk van Marian. “Het Stellingenpad was het laatste en grootste project van Marian”, zegt Kruijswijk, die ook Nesse haar partner was. De aanleiding voor het herdenken van de route was het 500-jarig bestaan van Ooststellingwerf in 2017. “In de aanloop daarnaartoe dacht Marian na over wat ze bij kon dragen om dat mee te vieren. Ze ontdekte toen ze in de historie dook, dat er zowel in Oost- als Weststellingwerf een vrije boerennatie was ontstaan. Een soort vrijstaat, dat vond ze heel interessant.”

Marian en Marita waren in hetzelfde jaar op een wandelvakantie in Nieuw-Zeeland, waar zij een dorpje tegenkwamen dat ooit ook bij een soort vrijstaat hoorde. Het dorp profiteerde van die geschiedenis, want het leverde recreatie op.

“Er waren terrassen en hotelletjes in het kleine dorp, kennelijk wekte het veel nieuwsgierigheid op. Het zag er allemaal heel aantrekkelijk uit. Toen we weer terug in Nederland waren, bedacht ze dat zo’n idee misschien wel leuk zou zijn voor de viering van 500 jaar Stellingwerven.”

Langzamerhand ontstond het idee voor het Stellingenpad. Volgens Kruijswijk wist haar Marian altijd de goede mensen om haar heen te vinden en te enthousiasmeren voor het pad. De route is, nu Marian er niet meer is, een mooie nalatenschap, vindt ze.

Het Stellingenpad werd vorig jaar op 24 april geopend aan de Boerestreek in Appelscha. Daar werd ook kort stilgestaan bij het overlijden van Marian Nesse.

Bij de opening werd een wandelgids gepresenteerd, waarmee de verhalen over de streek worden verteld door een griffioen, het fabeldier dat in de wapens van de beide Stellingwerven voorkomt. In het Engels is de weg ook de ‘Griffin Fairy Trail’ genoemd.

De stichting achter het pad noemt het gebied het best bewaarde geheim van het noorden: voor veel mensen een onontdekte regio. “Er zijn relatief onbekende delen in het gebied die toch heel bijzonder zijn, zoals het Fochteloërveen, het Drents-Friese Wold en de Weerribben-Wieden, dat destijds ook bij de Stellingwerven hoorde”, aldus Kruijswijk.

Dat maakt het volgens haar zo mooi, vindt ze. “Hele woeste natuur die relatief onbekend is. Daar heeft Marian zich echt op gefocust. .Je gaat langs onverharde paden door bossen en weilanden. Marian heeft de mooie, speciale landschappen uitgezocht.”